12 praktijk- & 6 theorielessen
De Basis Cursus Imkeren + Biodiversiteit bestaat uit een 6-tal theorielessen die telkens op dinsdagavonden om 19:30 uur beginnen. Imkeren leer je echter door het af te kijken en vooral door het te doen in een setting waarin je vragen kunt stellen. Het praktijkdeel bestaat daarom uit 12 lessen op de zaterdagmiddag.
januari – februari – maart – april – mei – juni –
juli – augustus – september – december
Het exacte lesprogramma en alle data zijn onder voorbehoud van wijziging. Het ene jaar ontwikkelen bijenvolken zich sneller dan het andere, van imkers wordt dus de nodige flexibiliteit gevraagd.
Les 1: Kennismaken met imkeren
Locatie: Bijenpark, Spieringweg 710, Cruquius
Kennismaking met elkaar en met bijenkasten, imkermaterialen en een eerste vluchtige blik van bovenaf in een bijenkast (door een ruit uiteraard, zodat de bijen niet gestoord worden en niet afkoelen). Als je dacht dat bijenhouden bijdraagt aan meer biodiversiteit, of dat het in Nederland slecht gaat met de honingbij, dan helpen we je vandaag uit de droom!
Voorbereiding: cursus info op deze website doornemen.
Les 2: Introductie: het bijenvolk (overwintert)
Locatie: zaal, Spieringweg 710, Cruquius
In deze eerste theorieles maken we kennis met de honingbij. Wat heeft een individuele bij nodig en hoe overwinteren honingbijen als volk?
Voorbereiding:
• Blader door hoofdstuk 1/4 van het cursusboek en lees b.v. wat fotobijschriften.
Les 3: Evolutie & biologie van de honingbij
Locatie: zaal, Spieringweg 710, Cruquius
Theorieles 2: In de vorige les keken we nog naar de honingbij als superorganisme: het volk. Deze les zoomen we in op de oorsprong en eigenschappen van de individuele honingbij.
Voorbereiding:
• Hoofdstuk 1 & 2 Honingbij en bijenvolk lezen. Noteer je vragen zodat je ze in de les kunt stellen.
Les 4: Symbiose tussen planten en bestuivers
Locatie: zaal, Spieringweg 710, Cruquius
Deze les zoomen we in op de onmisbare rol van sommige insecten in de natuur en in onze voedselvoorziening: bestuiving. We spreken hierbij van symbiotische relaties: er is sprake van wederzijdse afhankelijkheid en planten en bestuivers zijn gelijk op geëvolueerd waardoor de ene plant aantrekkelijk is voor hommels, de andere voor honingbijen en weer een andere voor zweefvliegen of heel kleine tronkenbijtjes.
Voorbereiding:
• Maak een wandeling buiten en let op wat er in de natuur en parken op dit moment bloeit (tip: maak hier een gewoonte van). Zie je er insecten op?
• lezen hoofdstuk 3 Voedsel & Dracht.
Uitwerken: Tijdens deze les ontvang je een plantenopdracht om zelf uit te werken.
Les 5: Uitwinteren
Locatie: bijenpark, Spieringweg 710, Cruquius
De eerste echte praktijkles: Varroalades lezen, bodems schoonmaken (vervangen), lege broedkamers verwijderen, voersituatie controleren, werken met kastkaarten, vroege drachtplanten.
Voorbereiding:
• Zorg dat je persoonlijke imkeruitrusting compleet is (zie elders op deze site)!
• Neem de PDF van de eerste theorieles over bijenvolken in de winter nog een keer door.
• Bekijk de kastkaart in de cursusmap (zit a/ h eind van het theoriedeel)en lees de instructies op de achterzijde.
Les 6: De Volksontwikkeling
Locatie: zaal, Spieringweg 710, Cruquius
We kijken een film waarin prachtig in beeld is gebracht hoe bijenvolken in de natuur overleven (of juist ten onder gaan). In deze film komt de volksontwikkeling vanuit een heel biodiverse invalshoek voorbij met het zwermen en de samenhang van honingbijen met andere bosbewoners. In het tweede uur van deze les bespreken we de jaarcyclus van het volk.
Voorbereiding:
• hoofdstuk 4 jaarcyclus van een bijenvolk goed bestuderen en je vragen noteren.
Workshop: Raampjes maken & insmelten
Locatie: zaal, Spieringweg 710, Cruquius
We gaan aan de slag met imkermaterialen: verschillende types kasten passeren de revue en de voor- en nadelen komen voorbij. Daarna leer je zelf raampjes timmeren en bedraden voor in de bijenkast en je leert de fijne kneepjes van het insmelten.
Voor wie een eigen bijenkast ambieert is dit de gelegenheid om aan je eigen materialen te werken. Heb je die ambitie (nog) niet, dan kun je gebruik maken van materialen van de vereniging!
Voorbereiding:
• Lezen hoofstuk 7 van de cursusmap: ‘Bijenkasten’
• Indien je een eigen bijenkast ambieert: aanschaf doe-het-zelf raampjes set en kunstraat
• Voor alle deelnemers: (aanschaf en) meenemen twee donkere theedoeken.
Les 7: Voorjaarscontrole
Locatie: bijenpark, Spieringweg 710, Cruquius
Deze bijeenkomst gaan we bekijken en beoordelen hoe de bijenvolken de winter zijn uitgekomen. We inspecteren de volkssterkte, verwijderen eventueel beschimmelde ramen en zetten het volk ‘krap’.
Voorbereiding:
• Praktijkdeel cursusboek: Les 1, deel 1 ‘Werken in het bijenvolk’
• Praktijkdeel cursusboek: Les 1, deel 2 ‘Kennismaking & Voorjaarsinspectie ‘
• Praktijkdeel van het cursusboek: ‘Protocol Bijensteek’
Les 8: Bijenhouden & Biodiversiteit
Locatie: zaal, Spieringweg 710, Cruquius
Centraal staat de biodiversiteit en de huidige biodiversiteitscrisis die door deskundigen wordt omschreven als gevaarlijker dan de klimaatcrisis. Wat kunnen we er zelf aan doen en welke rol kunnen we juist als imker spelen om het tij te keren?
Voorbereiding:
• De vragenlijst die je per link ontvangt uiterlijk 31 januari invullen.
• Doorlezen van artikel dat je krijgt doorgestuurd.
Les 9: Bijengezondheid
Locatie: zaal, Spieringweg 710, Cruquius
Als er zoiets bestaat als gezonde of vitale bijen, dan bestaan er dus ook ongezonde bijen. In deze les gaan we het hebben over het herkennen van ziektes in broed en ziektes die zichtbaar zijn bij volwassen bijen. Wat vooral ter sprake komt is de varroa-mijten besmetting, wat dat kan doen met een volk en wat je er als imker tegen kunt doen. Omdat er een sterke samenhang is tussen bijengezondheid en de jaarcyclus grijpen we eerst terug op de volksontwikkeling gedurende het jaar.
Voorbereiding:
• Zowel hoofdstuk 4 (jaarcyclus) als 5 (gezondheid van bijen) van het cursusboek bestuderen (let op: dit is best veel!)
Les 10: Ruimte geven
Locatie: bijenpark, Spieringweg 710, Cruquius
Vanaf half april kan het hard gaan met de volksontwikkeling. De volken hebben ruimte nodig. Volken die daar aan toe zijn krijgen een extra broedkamer en kunstraten aangeboden.
Voorbereiding:
• Praktijkdeel van het cursusboek: Les 1, deel 3 ‘Voorjaarswerkzaamheden’
• Praktijkdeel van het cursusboek: Les 2, deel 1 ‘Ruimte geven’
• Praktijkdeel van het cursusboek: Les 2, deel 2 ‘Bouwraam en varroabestrijding’
Les 11: Controle op zwermplannen
Locatie: bijenpark, Spieringweg 710, Cruquius
Vanaf half april komen bijenvolken in zwermstemming. Je leert hierop controleren en te voorkomen dat dit proces te snel gaat.
Voorbereiding:
• Bestudeer van het praktijkdeel van de cursusmap ‘Les 3, controle op zwermplannen’
Les 12: Controle op zwermplannen
Locatie: bijenpark, Spieringweg 710, Cruquius
Vanaf half april komen bijenvolken in zwermstemming. Je leert hierop controleren en te voorkomen dat dit proces te snel gaat.
Voorbereiding:
• Bestudeer van het praktijkdeel van de cursusmap ‘Les 3, controle op zwermplannen’
Les 13: Zwermverhindering met vegers
Locatie: bijenpark, Spieringweg 710, Cruquius
Om te voorkomen dat het volk gaat zwermen – wat overlast in de omgeving kan veroorzaken en voor de imker tot gevolg heeft dat die minstens de helft van diens bijen kwijt raakt – maken we kunstzwermen.
Voorbereiding:
• Praktijdeel van het cursusboek: Les 4 ‘Zwermverhindering met veger’
• Bekijk de video (link ontvang je)
Les 14: Doppen breken
Locatie: bijenpark, Spieringweg 710, Cruquius
In het achtergebleven hoofdvolk gaan we vandaag ‘doppen breken’ en jonge koninginnen laten inlopen.
Voorbereiding:
• Praktijkdeel cursusboek Praktijk, les 5 ‘Doppen breken, jonge moeren laten inlopen’
Les 15: Honing oogsten & slingeren
Locatie: bijenpark, Spieringweg 710, Cruquius
Honing oogsten en slingeren. We gaan verzegelde honingramen ontzegelen en slingeren met de radiaal slinger. Tussentijdse beoordeling varroa-besmetting.
Voorbereiding: Bekijk de video (link ontvang je)
Les 16: Honing, varroa en jonge moeren
Locatie: bijenpark, Spieringweg 710, Cruquius
Honing oogsten en slingeren. Tussentijdse beoordeling varroa-besmetting. Controle op jonge koninginnen goed aan de leg zijn. Volken met een hoge varroa besmetting behandelen.
Voorbereiding: info volgt.
Les 17: Varroa behandeling
Locatie: bijenpark, Spieringweg 710, Cruquius
De bijenvolken gaan we met een natuurlijk zuur behandelen tegen de varroamijt, zodat ze sterk de winter in kunnen.
Voorbereiding: info volgt
Examen basis cursus imkeren
Locatie: bijenpark, Spieringweg 710, Cruquius
Tijd voor het landelijke theorie examen dat hoort bij het NBV diploma. Als het goed is ben je daar nu helemaal klaar voor!
Voorbereiding: het cursusboek bestuderen en online oefenexamen doen.
Diploma uitreiking & honing proeverij
Locatie: bijenpark, Spieringweg 710, Cruquius
De diploma’s worden uitgereikt en aansluitend doen we een honingproeverij met verschillende honingsoorten uit verschillende landen en van verschillende bloemen. Daarbij proberen we zoveel mogelijk verschillende smaken in de honing te onderscheiden en te benoemen.
Voorbereiding: je eigen vakantie-honing meenemen.
Les 18: Winterbehandeling
Locatie: bijenpark, Spieringweg 710, Cruquius
Als de bijen stevig op de wintertros zitten en de koninginnen tijdelijk geen eitjes leggen is het moment daar om te ‘oxalen’. Deze varroa-behandeling zorgt ervoor dat je bijenvolk nagenoeg vrij van de varroa-parasietjes de winter uitkomt en een eerlijke start in het nieuwe jaar maakt. De datum van deze bijeenkomst is erg afhankelijk van de buitentemperatuur in december.
Voorbereiding: benodigde materialen meenemen (info volgt).
Het aantal plaatsen voor de basiscursus is beperkt.
