Matched je motivatie met je leraar?
Voor je begint: ‘t eerlijke verhaal, want ‘de bij’ bestaat niet.
Als je een seizoen met iemand meedraait om te leren imkeren dan raad ik je aan om je leraar niet alleen uit te kiezen op basis van nabijheid of de prijs van de imkercursus. De meeste mensen gaan imkeren vanuit het idee dat het ergens goed voor is. Mij lijkt het dat je dan ook wilt weten waar die leraar voor staat, hoe die lesgeeft en of dat matched met jou. Daarom krijg je de kans om na de eerste proefles te beslissen of je verder gaat. Daarom ook stel ik hieronder mezelf alvast een beetje aan je voor door iets te vertellen over mijn kijk op bijenhouden.
Bevlogen over biodiversiteit en bijen met positieve maar ook kritische blik op grootschalige imkerij.
~mijn insteek bij het lesgeven
Bijen bij bedrijven: bee-washing
Bedrijven scoren graag goed op een duurzaamheidsindex en pronken tegenwoordig graag met honingbijen op hun dak. Maar als je vraagt wat daar duurzaam aan is of hoe dat bijdraagt aan meer biodiversiteit, dan belandt je vaak in feitenloosheid, gegoochel met woorden en zelfs drogredenen. Want hoe verdedig je dat 200.000 of meer dezelfde dieren op één plaats bijdragen aan diversiteit? Beekeeping is dan een vorm van green-washing geworden: een manier voor bedrijven om zich groener of duurzamer voor te doen dan ze zijn. Wat mij betreft moeten imkers zich daar niet voor lenen.
Geen fabeltjes over bijen
“Bijen zijn belangrijk”of “Het gaat slecht met de bij”, zijn statements die ik vaak lees en hoor. Daarbij wordt dan geen onderscheid gemaakt tussen hommels (wat ook bijen zijn), solitaire bijen en honingbijen. Door alle bijen op één hoop te vegen wordt de indruk gewekt dat het met alle bijen slecht gaat. Maar met de honingbij gaat het helemaal niet slecht. Van de wilde bijen staat wel 55% op de rode lijst. En ja, er is concurrentie tussen honingbijen en wilde bijen. Ik ben wantrouwig als er geen onderscheid wordt gemaakt tussen door de mens gehouden honingbijen en wilde bijen soorten: die truc wordt te vaak gebruikt om het grote publiek halve waarheden op de mouw te spelden.
‘Redt de bij’
Als je tot hier hebt gelezen dan snap je misschien dat ik het statement ‘redt de bij” stuitend vind. Want over welke bij gaat het? Als je de wilde bij wilt redden’, ga dan iets anders doen dan imkeren. Zorg dan voor grote hoeveelheden inheemse planten die nectar en pollen produceren. Zorg voor nestgelegenheid (niet alleen bijenhotels). Spreek bermbeheerders, waterschappen, gemeentes etc aan op hun bermbeheer.
Voor mij was dit nu juist waar imker zijn om de hoek kwam kijken. Imkeren opende mij de ogen voor de band tussen planten en insecten (waarvan al 75% verdwenen is). Mooie, soms ook viezige beestjes, die van essentieel belang zijn binnen het ecosysteem!
Bijenhouden & biodiversiteit
Tijdens de basis imkercursus die ik geef passeren daarom ook zweefvliegen, solitaire bijen en hommels met regelmaat de revue. We staan stil bij hoe bestuiving werkt en dus ook bij pollen- en nectarproducerende planten. Één hele les besteden we aan de biodiversiteit, wat dat precies is en hoe we de biodiversiteitscrisis kunnen afwenden. Dat gaat om meer dan theorie, want wie in de praktijk de behoeftes van de honingbij begrijpt en een landschap leert lezen door de ogen van dat kleine beestje, kan naar buiten toe optreden als vertegenwoordiger van alle bestuivende insecten. Wat mij betreft is dat een belangrijke toekomstige rol van de imker!
Redenen om te bijenhouden?
Omdat bijenhouden je de ogen kan openen voor alles wat zoemt, kruipt en krioelt. Voor de insecten die de basis vormen onderin de voedselpyramide. Voor de kwetsbaarheid van eco-systemen. En omdat na het maken van een omgevingsanalyse er op sommige plaatsen best ruimte is binnen dat ecosysteem voor honingbijen. Of omdat er verschillende rassen honingbijen zijn, maar juist de inheemse, de zwarte bij het moeilijk heeft door de grootschalige import van hoog-rendementsbijen. En omdat er door de globalisering een aantal bedreigingen voor honingbijen bezig is zijn weg naar Nederland te vinden. Met het oog daarop gaan we deskundige imkers waarschijnlijk nog heel hard nodig hebben. Wie weet wil jij er daar één van zijn!?
Wout van der Werf
NBV leraar imkeren & Ambassadeur biodiversiteit
Lezingen over de biodiversiteitscrisis Voor groepen verzorg ik ook lezingen over biodiversiteit, de huidige crisis en hoe die het ecosystemen - waar ook wij onderdeel van zijn - bedreigd. Geïnteresseerd geraakt? Neem dan telefonisch of via het mailformulier contact met me op om de mogelijkheden te bespreken.
